E-papierosy stają się coraz popularniejsze jako alternatywa dla tradycyjnych papierosów. Nowe badania wskazują jednak, że ich wpływ na zdrowie oczu może być niepokojący. Naukowcy wykorzystali model oparty na komórkach macierzystych, aby zrozumieć wpływ oparów e-papierosów na siatkówkę. Badania wykazały, że kontakt z tymi oparami prowadzi do zmian komórkowych związanych z ryzykiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). Pomimo że ekspozycja na opary nie wpłynęła negatywnie na żywotność komórek, wykazano, że może inicjować procesy zapalne oraz tworzenie złogów pod nabłonkiem barwnikowym siatkówki. Odkrycie sugeruje, że popularne dziś e-papierosy mogą wpływać na jakość wzroku palaczy.
W ostatnich latach e-papierosy zdobyły popularność jako alternatywa dla tradycyjnego palenia, często postrzegane jako mniej szkodliwa opcja dla zdrowia. Jednak najnowsze badania naukowe sugerują, że nie są one całkowicie bezpieczne, zwłaszcza jeśli chodzi o zdrowie oczu. Badania te koncentrują się na potencjalnym związku między używaniem e-papierosów a zwyrodnieniem plamki żółtej związanego z wiekiem (AMD), co jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku u ludzi w starszym wieku. Przyjrzyjmy się nowo odkrytym mechanizmom pro-makulopatii powstałym w wyniku używania e-papierosów oraz ich potencjalnym konsekwencjom.
Uszkodzenie plamki żółtej: pro-makulopatia
Nasz wzrok zależy od plamki żółtej – miejsca w siatkówce oka, w którym występuje największe zagęszczenie światłoczułych receptorów siatkówki. Występują w niej komórki zawierające barwnik, któremu plamka zawdzięcza swoją nazwę. To właśnie na nich – kluczowych dla zdrowia plamki żółtej komórkach nabłonka barwnikowego siatkówki – skoncentrowali się naukowcy, oceniając wpływ e-papiereosów na ludzki wzrok.
Badania wykorzystujące modelowanie komórek macierzystych dowiodły, że para e-papierosów prowadzi do zmian określanych mianem pro-makulopatii – stanu, który pomimo zachodzących procesów patologicznych nie powoduje jeszcze pogorszenia ostrości widzenia. Dowiedziono, że różne stężenia par e-papierosów wpływają na błonę złożoną z komórek nabłonka barwnikowego siatkówki. Choć substancje chemiczne zawarte w parach e-papierosów nie prowadzą do obumierania tych komórek, znacząca zakłócają procesy fizjologiczne w nich zachodzące.
Między innymi zakłóceniu ulega niezbędny do regeneracji fotoreceptorów i prawidłowego widzenia proces polegający na wchłanianiu segmentów zewnętrznych fotoreceptorów przez komórki nabłonka barwnikowego siatkówki. Może to prowadzić do jej degeneracji, albowiem w badaniach stwierdzono wysokie wartości białka sygnalizującego uszkodzenie komórek (białko HMGB1) oraz enzymów będących markerami procesów zapalnych (fosfolipaza sPLA2-IIa).
W wyniku opisanych zmian będących konsekwencją stosowania e-papierosów pod błoną komórek nabłonka barwnikowego siatkówki dochodzi do odkładania złogów. Podobnie jak ma to miejsce w zwyrodnieniu plamki żółtej (age-related macular degeneration, AMD). Stąd też wywiedziono tezę, że palenie e-papierosów może istotnie zwiększać ryzyko wystąpienia AMD. Nawet u osób młodych.
Wnioski z badań
Wyniki z przeprowadzonych badań nie pozostawiają wątpliwości, że para z e-papierosów ma potencjalnie szkodliwy wpływ na zdrowie oczu, w szczególności na komórki nabłonka barwnikowego siatkówki, które są kluczowe dla prawidłowego widzenia. Fakt, że ekspozycja na pary e-papierosów w modelach komórkowych prowadzi do zmian typu pro-makulopatii, powinien być traktowany jako poważne ostrzeżenie dla użytkowników waporyzatorów.
Wyniki z przeprowadzonych badań nie pozostawiają wątpliwości, że para z e-papierosów ma potencjalnie szkodliwy wpływ na zdrowie oczu, w szczególności na komórki nabłonka barwnikowego siatkówki, które są kluczowe dla prawidłowego widzenia. Fakt, że ekspozycja na pary e-papierosów w modelach komórkowych prowadzi do zmian typu pro-makulopatii, powinien być traktowany jako poważne ostrzeżenie dla użytkowników waporyzatorów.
Choć badania te są jeszcze na etapie przedklinicznym, dostarczają cennych informacji na temat potencjalnego wpływu e-papierosów na rozwój chorób degeneracyjnych oczu. Opisywane odkrycie może inspirować do dalszych badań, które pozwolą bardziej szczegółowo zrozumieć długoterminowe skutki używania e-papierosów oraz przyczynią się ro rozwoju nowych strategii prewencji i leczenia chorób oczu.
Analiza wpływu e-papierosów na zdrowie oczu stanowi istotny krok w kierunku uświadamiania społeczeństwu potencjalnych zagrożeń związanych z ich użytkowaniem. Należy pamiętać, że podobnie jak tradycyjne papierosy, e-papierosy również mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, które nie są jeszcze w pełni poznane. Zachowanie czujności i podejmowanie świadomych decyzji w kwestii własnego zdrowia wzroku jest zatem kluczowe.
Adam Stępka
Autor tego bloga. Specjalista public relations oraz ratownik medyczny. W swojej codziennej pracy nie tylko ratuje ludzkie życie, ale także wizerunek podmiotów medycznych.
